Winterganzen
Binnen de provincie Fryslân zijn er door de provincie ganzenfoerageergebieden aangewezen en begrensd voor de opvang van winterganzen. De foerageergebieden zijn ingesteld om enerzijds de overwinterende ganzen te beschermen(verplichting vanuit Europees verdrag) en anderzijds de schade die wordt veroorzaakt door de foeragerende ganzen tijdens het winterseizoen te beperken (push pull strategie); schade die zich vertaalt in minder voeropbrengst voor de boer, zowel kwantitatief als kwalitatief. Wanneer ganzen opgevangen worden en de rust krijgen te foerageren ontstaat buiten de begrenzing van de foerageergebieden de mogelijkheid de ganzen te bejagen. De winterganzen die binnen de foerageergebieden worden opgevangen zijn met name de kolgans, de brandgans en de grauwe gans. Op de eilanden wordt ook de rotgans opgevangen. Voor de rotgans en de brandgans zijn specifiek voor deze soort foerageerpercelen begrensd.
Foerageergebieden
Boeren waarvan percelen zijn begrensd door de provincie binnen het ganzenfoerageergebied worden 100 % gecompenseerd middels een schaderegeling. Binnen de foerageergebieden moeten de ganzen worden gedoogd van 1 november tot 1 april. Binnen de soortspecifieke ganzenfoerageergebieden, voor rotgans en brandgans, van 1 november tot 1 mei of zelfs tot 1 juni. Aan het einde van de gedoogperiode wordt de schade automatisch getaxeerd. Deze zgn. autotax moet wel elk jaar weer opnieuw worden aangevraagd bij BIJ12 via mijnfaunazaken.nl. Vanaf 1 april tot aan de datum van aftaxatie door de taxateur bij het in gebruik nemen van het perceel of de percelen, moet de jager twee bejaagacties mét ondersteunend afschot per week uitvoeren. Zijn er geen ganzen aanwezig, dan moet het formulier adequaat gebruik worden ingevuld door de boer/ beheerder zelf. Beide acties vallen onder de toetsing adequaat gebruik die uitgevoerd wordt door BIJ12 alvorens de tegemoetkomingsaanvraag wordt goedgekeurd. Met alleen verjagen zonder ondersteunend afschot wordt niet voldaan aan het adequaat gebruik.
Buiten foerageergebied
Bij ganzenschade buiten de begrensde foerageergebieden moeten de ganzen eveneens verjaagd worden met ondersteunend afschot. Ganzenschade kan in eerste instantie in SRS gemeld worden. Op een later tijdstip kan de tegemoetkomingsaanvraag ganzenschade aangevraagd worden in mijnfaunazaken.nl. Vanaf dat moment moet de jager twee bejaagacties per week uitvoeren tot aan de aftaxatie door de taxateur bij het in gebruik nemen van het perceel. Zijn er geen ganzen aanwezig moet het formulier adequaat gebruik worden ingevuld door de boer/ beheerder zelf. Beide acties vallen onder de toetsing adequaat gebruik die uitgevoerd wordt door BIJ12 alvorens de tegemoetkomingsaanvraag wordt goedgekeurd. Met alleen verjagen zonder ondersteunend afschot wordt niet voldaan aan het adequaat gebruik. Het eigen risico buiten het foerageergebied is op dit moment 20% van de schade.
Binnen het werkgebied van Bosk & Greide zijn er 58 boeren waarvan de percelen zijn begrensd als foerageergebied. De samenwerking tussen boeren binnen en buiten het foerageergebied, ondersteund door de jagers, is een belangrijke pijler binnen het ganzengedoogbeleid.
Nieuw ganzenbeleid 2024-2034
Middels de uitvoeringsnota Fryske Guozzenoanpak (2017) is beleid opgesteld door de provincie Fryslân. Met deze beleidsnotitie geeft de provincie aan op welke manier zij de bescherming van ganzen vorm wil geven en bovendien een reductie van de ganzenschade wil proberen te realiseren.
Vanaf 1 oktober 2024 wordt er naar verwachting nieuw ganzenbeleid ingevoerd. Nieuw beleid, waarvoor de door de provincie ingestelde regiegroep ganzen, een beleidsadvies heeft opgesteld. De regiegroep ganzen bestond uit een vertegenwoordiging van de twee belangrijkste belanghebbenden grondeigenaren bij het ganzendossier, de landbouw en natuurpartijen. Het Ganzencollectief Fryslân is hierbij een van de belangenvertegenwoordigende partijen geweest namens de landbouw. Beide partijen, landbouw en natuur, hebben in consensus een advies voor nieuw in te voeren ganzenbeleid opgesteld met als doel de vraatschade te beperken door inzet te plegen op o.a. de omvang en begrenzing van foerageergebieden, gebiedsgerichte aanpak, onderling vertrouwen en respect voor elkaars eigenaarschap en het benoemen van instandhoudingsaantallen van niet alleen een ondergrens maar óók een bovengrens, van de verschillende ganzenpopulaties met oog voor de gunstige staat van instandhouding, afgestemd op de inhoud van de naar Europees verdrag opgestelde opvangverplichting van trekganzen langs de flyway (AEWA). Dit advies is op 7 november 2023 aangeboden aan gedeputeerde Matthijs de Vries. GS is daarop met een aangepast plan nieuw ganzenbeleid 2024-2034 “Gans in Balans’ gekomen dat voorzien van een aantal amendementen en verschillende moties door PS op 20 maart 2024 is aangenomen.
Om tot een goede uitvoering te komen zal er naar verwachting een begeleidingsgroep uitvoering worden geformeerd waarin de belangrijkste belanghebbenden zitting zullen nemen als ook uitvoerende partijen.
Via deze link naar de site van de provincie Fryslân kunt u de meest recente informatie vinden met betrekking tot het ganzendossier; de nota Fryske Guozzenoanpak, door PS verlengd t/m 2023, het verlengde Faunabeheerplan Winterganzen 2018-2020 en de kaart met de begrenzing van de ganzenfoerageergebieden.
Ook de tot nu toe gepubliceerde nieuwsbrieven kunt u hier inzien. Nieuwsbrieven waarmee de provincie de betrokken partijen op de hoogte houdt van de laatste ontwikkelingen en eventuele aanpassingen in de uitvoering van de Fryske Guozzenoanpak.
Zomerganzen
Ganzenschade veroorzaakt door de steeds groter wordende populatie zomerganzen kunt u ook melden in mijnfaunazaken.nl. De ervaring leert dat dit zeker loont; op deze manier wordt inzichtelijk dat de zomerschade ook aanzienlijk is en toeneemt!
Vanuit het Ganzencollectief Fryslân en vanuit Bosk & Greide adviseren wij dan ook zeker melding te maken van deze schade!
Ganzencollectief Fryslân
Vanuit het Ganzencollectief Fryslân worden de belangen behartigd, met name van beheerders binnen de ganzenfoerageergebieden, maar óók met oog voor beheerders buiten het foerageergebied, richting de provincie en overige (overheids)organisaties. Binnen het Ganzencollectief Fryslân zijn verschillende collectieven en ANV’s vertegenwoordigd. Leden van ANV Bosk & Greide en van ANV Tusken Marren en Fearten worden vertegenwoordigd door de consulent van Bosk & Greide binnen het Ganzencollectief Fryslân.
Stichting Ganzencollectief Fryslân is in december 2021 opgericht en sindsdien officieel een rechtspersoon als vertegenwoordiger van boeren binnen het foerageergebied.
Zomerganzenschade melden!
Het ganzencollectief Fryslân roept beheerders op om de zomerganzenschade te melden; zonder schademeldingen krijgen we geen inzicht in de omvang van de daadwerkelijke schade! Zie de nieuwsbrief nr.12 van het Ganzencollectief Fryslân.
Omgevingsvergunning afschot overzomerende grauwe gans 5 april 2024
De provincie Fryslân heet 5 april jl. een omgevingsvergunning afschot grauwe gans afgegeven waar nogal wat commotie en onrust over is ontstaan vanwege een aantal voorwaarden die zijn opgenomen in deze vergunning m.b.t. de uitvoering (zie FBE site).
Verschillende landbouwpartijen, waaronder het Ganzencollectief Fryslân, hebben gezamenlijk een bezwaarschrift ter beschikking gesteld dat boeren/ beheerders individueel kunnen indienen bij de provincie. Een begeleidende brief geeft aan de redenen waarom het bezwaarschrift in te dienen. Vanzelfsprekend kan individueel een eigen bezwaarschrift worden opgesteld. Het bezwaarschrift moet uiterlijk 16 mei op het provinciehuis liggen; per post, mail of persoonlijk afgegeven.
Beslistermijn op bezwaarschrift
De provincie heeft aangegeven gebruik te willen maken van het maximaal aantal weken uitstel op de beslistermijn. Dit gaat waarschijnlijk betekenen dat het de duur van de omgevingsvergunning tot 1 oktober gaat overschrijden. De verschillende landbouwpartijen zijn bezig juridisch advies in te winnen. Beheerders binnen het foerageergebied worden op de hoogte gehouden middels de nieuwsbrief van het Ganzencollectief Fryslân. Krijgt u de nieuwsbrief nog niet toegezonden maar heeft u wel percelen binnen het begrensde foerageergebied? Stuur een mail naar consulent@boskengreid.nl
Foto Pixabay
Omgevingsverordening Fryslân 2022
In reactie op het ontwerp Omgevingsverordening Fryslân 2022 heeft het ganzencollectief Fryslân een zienswijze ingediend. Deze zienswijze is naar alle boeren binnen het ganzenfoerageergebied toegestuurd.
De verwachting is dat PS eind mei 2022 een besluit neemt over deze Omgevingsverordening Fryslân.
Mocht u toch nog vragen hebben kunt u contact opnemen met de consulent.